Vi chất dinh dưỡng là những chất cơ thể cần với lượng rất nhỏ. Tuy nhiên, nó lại đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể, đặc biệt là phụ nữ mang thai. Thiếu vi chất dinh dưỡng cho bà bầu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi.
Vi chất dinh dưỡng cho bà bầu là gì?
Vi chất dinh dưỡng gồm các nhóm vitamin A, vitamin B, vitamin C, vitamin D, vitamin E,… và các nhóm nguyên tố khoáng như canxi, photpho, sắt, kẽm, đồng, iot, selen,…
Những thành phần này có nhiều trong các thức ăn có nguồn gốc động vật và thực vật. Tuy nhiên, do chưa có nhiều kiến thức và hiểu đúng về vai trò, nhu cầu của vi chất dinh dưỡng mà nhiều người đã bổ sung không đúng cách vi chất dinh dưỡng cho bà bầu.
Hậu quả của việc thiếu vi chất dinh dưỡng cho bà bầu
Có 3 loại bệnh thường thấy ở những phụ nữ mang thai thiếu vi chất dinh dưỡng. Đầu tiên, thai nhi và trẻ nhỏ dễ bị mắc bệnh bướu cổ nếu cơ thể người mẹ thiếu i-ốt. Nếu thiếu máu và vitamin A, thai nhi thường không phát triển, sinh non hoặc thậm chí chết yểu. Bên cạnh đó, thiếu vitamin A còn gây ra tình trạng khô mắt, mỏi mắt, giảm thị lực đối với người mẹ. Ngoài ra, bệnh còi xương do thiếu vitamin D cũng là 1 vấn đề mà rất nhiều đứa trẻ gặp phải khi bà mẹ mang thai thiếu vi chất dinh dưỡng.
Hiện nay, ở Việt Nam nhiều người vẫn phải đối mặt với vấn đề về thiếu dinh dưỡng. Trong đó, tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng, thấp còi vẫn đang ở mức cao. Tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng ở cả phụ nữ và trẻ em đều khá cao. Đối với phụ nữ mang thai là 32.8% và đối với trẻ em dưới 5 tuổi là 27.9%.
Khi thiếu vi chất dinh dưỡng cho bà bầu sẽ làm tăng nguy cơ dị tật ống thần kinh, thai chết lưu. Phụ nữ bị tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng và tử vong khi mang thai. Đồng thời, thiếu vi chất dinh dưỡng cho bà bầu còn khiến giảm năng suất lao động sau khi sinh. Có thể nói, thiếu vi chất dinh dưỡng cho bà bầu ảnh hưởng bất lợi đến sự phát triển về cả thể chất lẫn trí tuệ của thai phụ và thai nhi.
Các biện pháp phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng cho bà bầu của Viện Dinh dưỡng quốc gia
- Đa dạng bữa ăn hàng ngày.
- Phối hợp với nhiều loại thực phẩm khác nhau trong thực đơn cho bà bầu.
- Lựa chọn và sử dụng các thực phẩm có tăng cường vi chất dinh dưỡng.
- Uống bổ sung viên sắt, axit folic hoặc viên đa vi chất theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Một số loại vi chất dinh dưỡng cho bà bầu cần thiết
Vi chất dinh dưỡng cho bà bầu Acid folic
Đây là 1 loại vitamin rất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi. Vai trò của nó rất quan trọng trọng việc cấu tạo và phát triển hệ thống thần kinh của thai nhi.
Khi phụ nữ mang thai, nhu cầu về acid folic tăng nên rõ rệt. Nếu để thiếu chất này, đặc biệt trong thời kì mới thụ thai có thể ảnh hưởng đến quá trình tạo máu và phát triển của thai nhi. Thai nhi có thể gặp các trường hợp như cân nặng sơ sinh thấp, dị tật ống thần kinh,… Tệ hơn, ống thần kinh không đóng hoàn toàn sẽ gây ra các bệnh lý như não úng thuỷ, bại liệt hoặc thậm chí khiến thai chết lưu,…
Phụ nữ mang thai cần bổ sung nhiều thực phẩm chứa acid folic như gan động vật, cà chua, rau xanh thẫm như rau muống, súp lơ xanh, rau ngót,… Tuy nhiên, hàm lượng acid folic còn phụ thuộc nhiều và khả năng hấp thu của cơ thể mỗi người. Chỉ bổ sung acid folic qua thực phẩm là chưa đủ. Vậy nên, hãy đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất này cho cơ thể qua đường uống với các thực phẩm chức năng chứa acid folic. Hãy đảm bảo rằng, acid folic được bổ sung đầy đủ trước khi mang thai ít nhất 1 tháng.
Vi chất dinh dưỡng cho bà bầu Sắt
Đối với phụ nữ, nhu cầu về sắt tăng lên từ khi dậy thì cho đến khi mãn kinh vì quá trình mất máu do hành kinh mỗi tháng.
Hơn nữa, đối với phụ nữ mang thai, nhu cầu về sắt còn tăng gấp nhiều lần. Vì cơ thể bạn cần sắt để cung cấp cho cả thai nhi. Vậy nên, khi mang thai, hầu hết phụ nữ đều dễ thiếu máu do thiếu sắt. Chất sắt có tác dụng tham gia tạo hemoglobin. Đồng thời, nó tạo yếu tố miễn dịch, hô hấp tế bào và hỗ trợ khả năng nhận thức của con người. Mỗi ngày, lượng sắt mà bà bầu cần vào khoảng 30-60mg. Liều lượng này gấp đôi lượng sắt cơ thể cần lúc bình thường.
Nếu thiếu sắt, thiếu máu, bào thai chậm phát triển. Người mẹ cũng dễ sinh non hoặc trẻ sinh ra thiếu cân. Tỉ lệ tử vong ở cả mẹ và con đều tăng cao. Đồng thời, thai phụ có nguy cơ nhiễm trùng phụ sản. Bạn cần bổ sung các thực phẩm chứa nhiều sắt trong khẩu phần ăn hàng ngày. Những thực phẩm nhiều sắt như huyết lợn, thịt lợn, thịt bò, cá ngừ, cá thu, đậu, trứng, rau xanh,…
Bên cạnh đó, khi uống sắt hay ăn thực phẩm giàu sắt cần tránh các loại đồ uống như cà phê, trà đặc ngay sau bữa ăn. Các loại đồ uống này làm giảm sự hấp thu sắt trong thực phẩm. Cần bổ sung thêm vitamin C để có thể tăng cường khả năng hấp thu sắt.
Vi chất dinh dưỡng cho bà bầu Canxi
Canxi cũng là một trong những chất có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành xương và răng của thai nhi. Khi thiếu canxi, trẻ dễ bị còi xương, kém phát triển ngay từ trong bụng mẹ. Ngoài ra còn có thể gây biến dạng cấu tạo xương và các mầm răng trong giai đoạn bào thai. Từ đó sẽ gây nên những khiếm khuyết về xương và răng cho trẻ kéo dài đến tuổi trưởng thành.
Canxi có thể được bổ sung qua thực phẩm và dạng thuốc. Nếu bổ sung qua dạng thuốc bạn cần tuân theo chỉ định của bác sĩ. Điều này nhằm tránh gây nên những “rắc rối” cho cơ thể vì thừa canxi. Bên cạnh đó, có rất nhiều thực phẩm chứa canxi mà bạn có thể bổ sung hàng ngày. Có thể kể đến như tôm, cá, cua, rau xần, sữa, súp lơ xanh,…
